USD 2.6978
EUR 2.9112
RUB 2.9177
თბილისი
ინდოეთის ტყის კაცი ჯადავ პაიენგი, ვინც 550 ჰექტარ უნაყოფო მიწაზე მარტომ გააშენა ტყის მასივი
თარიღი:  3604

ოთხი ათწლეულის წინ, 16 წლის ჯადავ „მოლაი“ პაიენგმა მდინარე ბრაჰმაპუტრაზე მდებარე, მსოფლიოში უდიდეს კუნძულ მაჯულისზე უამრავი გვალვის გამო დახოცილი გველი ნახა.  მაშინ, ჯერაც ბავშვს, დააინტერესა, ერთ დღეს ადამიანებსაც იგივე ბედი ხომ არ ელოდათ.

ნანახმა იმდენად შეძრა, რომ საკუთარ სახლთან ახლოს მან ნერგების დარგვა დაიწყო. ამ საქმეს მან თავისი სიცოცხლის 40 წელზე მეტი მიუძღვნა; ტყის კაცმა, დაახლოებით 550 ჰექტარ ტერიტორიაზე, სრულიად მარტომ დარგო ხეები.

ჯადავ პაიენგმა თავი დაანება სწავლას, რათა მთელი დრო და ენერგია ტყეების განაშენიანებისთვის დაეთმო. კამეჩებით მოვაჭრის ოჯახში დაბადებული ჯადავი წარმოშობით ინდოეთის ჩრდილო-აღმოსავლეთით მდებარე რეგიონში, ასამში მცხოვრები თემიდანაა.

მან მდინარე ბრაჰმაპუტრას მშრალ, ქვიშიან სანაპიროზე დაიწყო მცენარეების თესლების და ნერგების დარგვა. ადგილობრივები ურჩევდნენ, რომ ისეთი ხის ჯიშები დაერგო, რომლებიც მკაცრ კლიმატურ პირობებს გაუძლებდნენ. თავიდან ჯადავმა 25 ნერგითა და მცირე ოდენობით თესლებით დაიწყო.

ჯადავის ამბავი პირველად 2010 წელს გახდა ცნობილი, როდესაც ჯითუ კალიტამ, ველური ბუნების ფოტოგრაფმა და დამოუკიდებელმა ჟურნალისტმა მისი საქმიანობის შესახებ დაწერა. ამ ფაქტს მალევე საერთაშორისო აღიარება მოჰყვა და მსოფლიოს მრავალი ქვეყნიდან ხალხმა მისი ტყის მოსანახულებლად ჩამოსვლა დაიწყო, სადაც 120-ზე მეტი ფრინველის სახეობა ბინადრობს, მათ შორის მრავალი გადამფრენი ჩიტიც.

ამ ადამიანის ხელით გაშენებულ ტყეში კაზირანგას ტყის ნაკრძალიდან ხშირად ისეთი დიდი ცხოველებიც გადმოდიან, როგორიცაა ვეფხვები და სპილოები. ტყის კაცის თქმით, სპილოების დიდი ჯოგი აქ ყოველწლიურად 3 თვეს ატარებს.

პაიენგი ხეების ნერგების დარგვას ტროპიკული წვიმების დადგომამდე 3 თვით ადრე იწყებს, რომელიც, როგორც წესი ყოველწლიურად, ივნისში იღებს სტარტს. წლის დანარჩენ დროს იგი ტყიდან თესლების შეგროვებას უთმობს.  მისი თქმით, ბრაკონიერები კვლავ რჩებიან მისი ტყის მთავარ საფრთხედ, თუმცა ადგილობრივი სატყეო დეპარტამენტი მას ტყის დაცვაში ეხმარება. ჯადავი ამბობს, რომ აუცილებელია, მომავალ თაობებს ვასწავლოთ ტყის მასივების შემცირებით გამოწვეული საფრთხეების შესახებ. მათ უნდა უყვარდეთ ბუნება. მისი თქმით, ტყეს უკვე შეუძლია საკუთარი თავის მოვლა, თუკი მას ადამიანები არ შეეხებიან.

ტყის მცველს თავისი გამორჩეული წვლილისთვის მიღებული აქვს ინდოეთის ერთ-ერთი უმაღლესი სამოქალაქო ჯილდო, პადმა შრი. მის საყვარელ ტყეს მის პატივსაცემად „მოლაი“ უწოდეს. ამ ადამიანის ისტორია შეტანილია ეკოლოგიურ სასკოლო პროგრამებში, მათ შორის, აშშ-შიც. იგი მიწვეულია მექსიკაში, რათა დაეხმაროს არასამთავრობო ორგანიზაციას Fundacion Azteca, რომლის მიზანია ქვეყანაში 7 მილიონი ხის დარგვა. ის თავის მდიდარ გამოცდილებას მექსიკელებს გაუზიარებს.

 

სპორტი
კახა კალაძე: ეს არ არის უბრალოდ გამარჯვება, ეს თარიღი საქართველოს უახლეს ისტორიაში ოქროს ასოებით იწერება

საქართველოს ფეხბურთელთა ეროვნული ნაკრების გამარჯვების შემდეგ, საქართველოს პრემიერ-მინისტრი ირაკლი კობახიძე, თბილისის მერი კახა კალაძე და ნაკრების წევრები პირველი რესპუბლიკის მოედანზე შეკრებილ გულშემატკივრებს შეუერთდნენ და გამარჯვება მათთან ერთად აღნიშნეს.

კახა კალაძემ მადლობა გადაუხადა ეროვნულ ნაკრებს და და კიდევ ერთხელ ხაზი გაუსვა პლეიოფის ფინალში გამარჯვების განსაკუთრებულ მნიშვნელობას.

„გილოცავთ! რთულია, ვისაუბრო იმაზე, თუ რამხელა გამარჯვება მოიპოვა ჩვენმა ქვეყანამ. ეს არის ის, რასაც ათეულობით წელი ველოდებოდით. ეს არ არის უბრალოდ გამარჯვება, ეს არის ისტორიის დაწერა. საქართველოს უახლეს ისტორიაში 2024 წლის 26 მარტი ოქროს ასოებით იწერება, იმიტომ, რომ ჩვენი ეროვნული ნაკრები ითამაშებს ევროპის ჩემპიონატზე“, - განაცხადა კახა კალაძემ.

დედაქალაქის მერმა მადლობა გადაუხადა ეროვნული ნაკრების გულშემატკივარსაც.

„მადლობა ყველას, ვინც მოედანზე იმყოფებოდა, ვინც სახლიდან უყურებდა ამ თამაშს. ყოველთვის, როცა ჭირდებოდა საქართველოს ეროვნულ ნაკრებს, იდექით მის გვერდში. იყო უამრავი წაგება, იყო რთული პერიოდი, მაგრამ ყოველთვის იდექით იქ, სადაც ჭირდებოდა ქართულ ფეხბურთს, ქართულ სპორტს და ამისთვის მინდა მადლობა გითხრათ თითოეულ თქვენგანს“, - მიმართა გულშემატკივრებს კახა კალაძემ.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.