USD 2.7252
EUR 3.1599
RUB 3.4691
თბილისი
ქართული ეთნოგრაფიის სკოლის ფუძემდებლის, აკადემიკოს გიორგი ჩიტაიას, „შრომების“ ხუთტომეულის სრული გამოცემის პრეზენტაცია გაიმართა
თარიღი:  5124
საქართველოს კულტურისა და სპორტის სამინისტროს მხარდაჭერით კულტურის სამინისტროს განახლებულ სააქტო დარბაზში ქართული ეთნოგრაფიის სკოლის ფუძემდებლის, გამოჩენილი მეცნიერისა და საზოგადო მოღვაწის, აკადემიკოს გიორგი ჩიტაიას, „შრომების“ (ხუთტომეული) პრეზენტაცია გაიმართა.
ხუთტომეული გამომცემლობა „მერიდიანში“ დაიბეჭდა.
ღონისძიებას საქართველოს კულტურისა და სპორტის მინისტრი თეა წულუკიანი, მინისტრის მოადგილე ნიკოლოზ აზნაურაშვილი, საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის პრეზიდენტი, აკადემიკოსი როინ მეტრეველი, საქართველოს ეროვნული მუზეუმის გენერალური დირექტორის პირველი მოადგილე, ნიკა ახალბედაშვილი, გიორგი ჩიტაიას სახელობის ეთნოგრაფიული მუზეუმის დირექტორი ნინო ჭიპაშვილი, საქართველოს ხელოვნების სასახლე-კულტურის ისტორიის მუზეუმის დირექტორი გიორგი კალანდია, მწერალთა სახლის დირექტორი ქეთევან დუმბაძე, ასევე, აკადემიკოსები, კულტურის, სამეცნიერო და აკადემიური სფეროს მოღვაწეები და სხვა მიწვეული სტუმრები ესწრებოდნენ.
თეა წულუკიანმა დამსწრე საზოგადოებასთან ხუთტომეულის შესახებ საუბრისას ეთნოგრაფიული მუზეუმის სამწლიანი საქმიანობაც შეაჯამა.
გიორგი ჩიტაიას „შრომების“ ხუთტომეულის გამოცემა კულტურის სამინისტრომ დააფინანსა. გამოცემის მთავარი რედაქტორია საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის პრეზიდენტი, აკადემიკოსი როინ მეტრეველი, გამოცემის შემდგენელ-რედაქტორი - ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი, პროფესორი, გიორგი ჩიტაიას სახელობის ქართული ხუროთმოძღვრებისა და ყოფის სახელმწიფო მუზეუმის მთავარი კურატორი და გიორგი ჩიტაიას მოსწავლე თამილა ცაგარეიშვილი.
აკადემიკოს გიორგი ჩიტაიას „შრომების“ ხუთტომეული მისი სამეცნიერო მემკვიდრეობის სრული გამოცემაა (გარდაცვალების შემდეგ) და წარმოაჩენს ქართული ეთნოსის ეროვნულ სიმდიდრეს, მიღწევებსა და ადგილს მსოფლიოს ხალხთა კულტურის საგანძურში. ხუთტომეულის მიზანია, საზოგადოებას გააცნოს გ. ჩიტაიას ეროვნული მემკვიდრეობა. ამავე დროს, ის არის მდიდარი და სანდო წყარო ეთნოლოგიური, ისტორიული და ენათმეცნიერული კვლევებისთვის. გამოცემა ხელს შეუწყობს აკადემიური, საველე, სამუზეუმო საქმიანობის განვითარებას.
ხუთტომეულში თავმოყრილი და განზოგადებულია საქართველოში ეთნოგრაფიული აზრის განვითარება უძველესი დროიდან თანამედროვეობამდე, გამოკვლეულია ქართველი ხალხის წარმომავლობა და მისი მრავალსაუკუნოვანი ისტორია, საქართველოს ცალკეული კუთხეების ეთნოგრაფიული თავისებურება, კულტურულ-ისტორიული ღირებულება, მიღწევები და როლი ერთიანი ქართული კულტურის ჩამოყალიბებაში.
მკვლევარმა არა მარტო წარმოაჩინა ქართველი ხალხის ემპირიული მონაპოვარი, არამედ დაადგინა მისი კავშირი უძველეს ცივილიზაციებთან და საპატიო ადგილი მიუჩინა მსოფლიოს ხალხთა კულტურის ისტორიაში.
ინფორმაციისთვის: I ტომი - ქართველი ხალხის სამეურნეო ყოფა და მატერიალური კულტურა - გ. ჩიტაიას კვლევამ დაადასტურა ის უდიდესი წვლილი, რომელიც ქართველმა ხალხმა შეიტანა სამიწათმოქმედო კულტურის განვითარებაში მარცვლეულის ადგილობრივი ჯიშების გამოყვანითა და სახვნელი იარაღის სრულყოფით; II ტომი - კულტურულ-ისტორიული პრობლემები და ქართველი ხალხის ეთნოგენეზი - წარმოდგენილი ნაშრომები მთლიანად ემსახურება ქართველი ხალხის კულტურულ მემკვიდრეობაში ეთნიკური თავისებურებების აღმოჩენას, რომლებიც მჟღავნდება შრომის ჩვევებსა და საწარმოო გამოცდილებაში; III ტომი - ქართული ეთნოგრაფია, საველე-ეთნოგრაფიული ძიებანი, მეთოდოლოგია - ეძღვნება ქართული ეთნოგრაფიის ჩამოყალიბება-განვითარებისა და ეთნოგრაფიული სამეცნიერო სკოლის შექმნის ისტორიას (1924-1980), საორგანიზაციო და საველე მუშაობის მეთოდიკას, სამუზეუმო საქმიანობის განვითარებას, ეთნოგრაფიული მუზეუმის თბილისში, ღია ცის ქვეშ, დაფუძნებას; IV ტომი მოიცავს საუნივერსიტეტო ლექციების კურსს ეთნოგრაფიაში - „სვეტებს“. გ. ჩიტაიას ლეგენდად ქცეულ „სვეტებზე“ ისტორიკოსთა თაობები გაიზარდა. ეს არის პირველი სალექციო კურსები ზოგად და ქართულ ეთნოგრაფიაში. V ტომი - ისტორიულ-ეთნოგრაფიული ნარკვევები, წერილები, რეცენზიები - თემატურად მრავალფეროვანია.
მასში ასახულია ქართული სამეცნიერო აზრის განვითარების ისტორია, დახასიათებულია მე-20 საუკუნის ქართველ მეცნიერთა შემოქმედებითი გზა, კრიტიკულად არის შეფასებული ქართველი ხალხის წარმოშობის ევროპული თეორიები, როგორიც არის საქართველოსა და კავკასიის გამოცხადება მხოლოდ შარაგზად და მრავალრიცხოვან ტომთა თავშესაფრად (რიტერი).
ანალიტიკა
უკრაინაში საბრძოლო მოქმედებების ანალიზი - გიორგი კობერიძე
- რუსული იერიში გრძელდება დონეცკის ოლქში. პოკროვსკიდან ჩრდილო-აღმოსავლეთით რუსული მოიერიშე ნაწილები კვლავ ფლანგებიდან, ბრტყელტუჩას მანევრის განხორციელებას ცდილობენ უკრაინელი მცველების წინააღმდეგ. მათი მიზანია ტორეცკედან კოსტიანტინივკამდე, ან კიდევ უფრო ჩრდილოეთით, დრუჟივკამდე ყველა იმ ტერიტორიის ათვისება, რომელშიც ახლა უკრაინელები აკონტროლებენ.
 
ამის წარმატებით განხორციელების შემთხვევაში კი კრამატორსკისაკენ გაჭრას შეეცდებოდნენ. იმ ფონზე, რომ რუსული წინსვლა ნელია, უკრაინელთა ალყაში მოხვედრის საფრთხე მცირეა. ამასთან, იმდენად ნელა მიიწევენ რუსები წინ, რომ უკრაინელები ახერხებენ ზურგში ახალი თავდაცვითი პოზიციების აგებას, რაც რუსულ წინსვლას კიდევ უფრო აფერხებს. კრამატორსკი და სლავიანსკი და მისი შემოგარენი ციხე-სიმაგრედაა ქცეული. ამაზე ჯერ კიდევ 2023 წლიდან საუბრობდნენ. ზოგადად ფრონტის ხაზი ბოლო ორი წელიწადია ამ მიმართულებაზე ძალიან ნელა იცვება.
 
თუკი რუსებს დრუჟივკა-კოსტიანტინივკასაკენ სვლა არ გამოუვიდათ, ცხადია არის შანსი დასავლეთით განავითარონ შეტევა, რათა პოკროვკის მოექცნენ თავზე.
 
- რუსული იერიში გრძელდება დონეცკის ოლქის დასავლეთით, უშუალოდ პოკროვკისა და მის შემოგარენში. აქაც, რუსებს წინსვლა შესამჩნევად ნელი აქვთ და რაც მთავარია მათ რიგებში მსხვერპლია ძლიან დიდი. პოკროვსკი ომამდე 60 ათასიანი დასახლება იყო. მას რუსები ერთი წელია უტევენ, ხოლო მთელს ამ სექტორს - წელიწადნახევარია.
 
რუსული არმიის ძირითადი ნაწილები სწორედ პოკროვსკისა და ტორეცკე-ჩასივ იარის მიმართულებაზე არიან თავმოყრილები. გენერალური შტაბის უფროსის, სირსკის განმარტებით დაახლოებით 700 ათასი რუსი სამხედროა უკრაინაში, რომელთაგანაც 500 ათასი აღმოსავლეთის ფრონტზეა გადასროლილი.
 
- მაისში დაწყებული რუსული შეტევა სუმის ოლქზე დასტაბილურებული და ზოგიერთ ნაწილში სრულად შეჩერებულია. მეტიც, უკრაინელებმა გაათავისუფლებს რუსების მიერ დაკავებული დასახლება ანდრიივკა და მისი შემოგარენიც. ბრძოლა ოლეკსივკას მიმართულებით მიმდინარეობს. უკრაინამ ინიციატივა დაიბრუნა ამ სექტორში. მომდევნო დღეები უკეთ გამოაჩენს სურათს.
 
სუმის ოლქი რუსეთის კურსკის ოლქს ესაზღვრება. რუსები, გარდა სასაზღვრო სოფლების დაკავების მცდელობისა, ცდილობდნენ გაჰყოლოდნენ სუმი-სუჯას მაგისტრალს, თუმცა ჯერჯერობით იუნაკივკას ვერ გასცდნენ ისინი. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ამ მონაკვეთში საზღვრიდან 7 კილომეტრში შეიწიეს მხოლოდ. რუსების მიერ ოკუპირებული ყველაზე დიდი სივრცე კი საზღვრიდან 15 კილომეტრია.
 
იუნაკივკასათვის ინტენსიური ბრძოლა გრძელდება. ამ პატარა ქალაქის სამხრეთ-აღმოსავლეთით დიდი ტყიანი საფარია და მის ხელში ჩაგდებას ცდილობენ რუსები. აქედან არამხოლოდ სუმის მიმართულებით შეუძლიათ აწარმოონ ინტენსიური საარტილერიო დარტყმები, არამედ ტყეში შედარებით ფარულად გადაადგილდნენ კიდეც. უკრაინელებმა ჩაშალეს რუსების მცდელობა სწრაფად დაეკავებინათ დასახლება.
 
და ეს იმ ფონზე, რომ რუსების 50 ათასიანი დანაყოფია მობილიზებული ამ მიმართულებაზე. ეს კი საკმაოდ უმნიშვნელო შედეგია თან თუკი გავითვალისწინებთ იმ პროპაგანდისტულ და პოლიტიკურ კამპანიას, რომელიც სუმის ოლქის ოკუპაციაზე იყო გაკეთებული. სხვათა შორის პუტინმაც ისაუბრა სუმის შესახებ. ჯერჯერობით კრემლი ისე ფუთავს სიტუაციას თითქოს ინიციატივა მხოლოდ მათ ხელში იყოს და თავად წვეტდნენ სადამდე წაიწევენ წინ და რას უზამენ სუმის ოლქს.
 
თუკი რუსეთის მხრიდან ეს ზაფხულის მთავარი შეტევაა მაშინ საკმაოდ ცუდ შედეგს აჩვენებენ ისინი. მაგრამ ჰიპოთეტურად არ არის გამორიცხული კიდევ სხვა ჩანაფიქრი ჰქონდეთ მათ.
 
- სირსკიმ კომენტარი გააკეთა რუსეთის სუჯას ოლქზე. მან აღნიშნა, რომ უკრაინელები კვლავ ინარჩუნებენ რამდენიმე პლაცდარმს რუსეთში და რომ უკრაინა არ აპირებს შეტევით ოპერაციებზე უარის თქმას.
 
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.