USD 2.7080
EUR 3.1979
RUB 3.2706
Tbilisi
ბენჟამინ ფრანკლინის ეფექტი
Date:  4107

ბევრ ადამიანს არ მოსწონს, როდესაც რაიმეს მისაღებად ხვეწნა უწევს და ამბობენ, რომ სხვა ადამიანისთვის დახმარების თხოვნა  სტერესულია. თუ გავიხსენებთ, ფულის სესხება, ჩვენს მაგივრად რაიმე საქმის გაკეთების თხოვნა მარტივი არ არის. არსებობს მოსაზრება,რომ ადამიანს აღიზიანებს დახმარების თხოვნა. ეს შეხედულება მცდარია. არსებობს ფსიქოლოგიური ფენომენი, რომელსაც „ბენჟამენ ფრანკლინის ეფექტს“ უწოდებენ. ამ ფენომენის მიხედვით, ადამიანს უფრო მეტად მოსწონს  ადამიანი მაშინ, როდესაც ის დახმარებას სთხოვს.

წიგნის, You Are Not So Smart,  ავტორი დევიდ მაკრენი ხსნის, თუ როგორ დაერქვა ამ ფენომენს ეს სახელი. ბენჟამენ ფრანკლინს ჰყავდამოძულე, გავლენიანი სახელმწიფო მოხელე. ფრანკლინმა, ამ ადამიანის კეთილგანწყობა  გადაწყვიტა და ასეთი რამ მოიფიქრა, ფრანკლინმა მისი ბობლიოთეკიდან წიგნი სთხოვა. მოძულემ წიგნი ათხოვა, ფრანკლინმა კი იგი ერთ კვირაში მადლობის წერილით დაუბრუნა.ამის შემდეგ, მათ შორის ურთიერთობები დათბა,  ისინი ერთმანეთს  მეგობრულად ხვდებოდნენ და როგორც ფრანკლინმა თქვა, მათი მეგობრობა ყოფილი მოძულის სიკვდილამდე გაგრძელდა.

1969 წელს ფსიქოლოგებმა „ბენ ფრანკლინის ეფექტის“ შემოწმება გადაწყვიტეს და მის სისწორეშიც დარწმუნდნენ,  კვლევის ფარგლებში ყველა მონაწილეს ფული მოაგებინეს. ცოტა ხანში, მონაწილეთა ერთ მესამედს დაუკავშირდა ერთერთი თანამშრომელი, რომელმაც მონაწილეებს უთხრა,  რომ ფსიქოლოგიის დეპარტამენტმა კვლევის ფარგლებში ძალიან დიდი ფული დახარჯა და გაკოტრების წინაშე იყო.  თანაშემწემ, მონაწილეების ერთ მესამედს ფულის დაბრუნება სთხოვა. მონაწილეთა მეორე მესამედს თავად ექსპერიმენტატორი დაუკავშირდა, მან მონაწილეებს აუხსნა, რომ კვლევა მისი ჯიბიდან დაფინანსდა, უსახსროდ დარჩა და ფულის დაბრუნება ითხოვა. კვლევის მესამე ნაწილს მოგებული ფული შეუნარჩუნეს.

ამ უცნაური კვლევის შედეგებმა აჩვენა, რომ ექსპერიმენტატორის მიმართ ყველაზე დადებითი ემოციები იმ ადამიანებს ჰქონდათ, რომლებსაც თავად ექსპერიმენტატორი დაუკავშირდა, ხოლო ყველაზე ნაკლებად მათ - ვინც ფული დაიტოვა. ესე იგი, კვლევის შედეგებმა დაადასტურა,  რომ ადამიანს სხვა ადამიანი  დახმარების შემდეგ უფრო მოსწონს, რასაც  მკვლევარები „კოგნიტური დისონანსით“ ხსნიდნენ. მკვლევარების აზრით, რთულია ადამიანს არ მოსწონდეს ის ადამიანი, ვისაც ეხმარება.

„ბენჟამენ ფრანკლინის ეფექტთან“ დაკავშირებული კვლევა მოგვიანებით აშშ-სა და იაპონიაშიც ჩატარდა. ორივე ქვეყანაში კვლევის მონაწილეებს ის ადამიანი უფრო მოეწონათ, რომლებმაც პროექტის დასრულებისთვის დახმარება ითხოვეს. საინტერესოა ის ფაქტიც, რომ ბენჟამენ ფრანკლინის ეფექტი პირდაპირ თხოვნისას ვლინდება, რაც კვლევამაც დაადასტურდა  მონაწილეებს არ მოეწონათ, როდესაც დახმარება ასისტენტმა და არა კვლევის ავტორმა ითხოვა.

ტოკიოს უნივერსიტეტის ფსიქოლოგი, იუ ნიია ამბობს, რომ „ბენჟამენ ფრანკლინის ეფექტს“ კოგნიტური დისონანსი არ იწვევს. მისი აზრით, ადამიანი თვლის, რომ დახმარებას ის თხოვს, ვინც მის მიმართ დადებითადაა განწყობილი, შესაბამისად მოწონებითვე პასუხობს. „ორმხრივი მოწონების“ ცნობილი ფენომენი გამოხატავს ადამიანის მიდრეკილებას, მოსწონდეს ის, ვისაც ის მოსწონს, ანუ, ადამიანებს მოსწონთ და ეხმარებიან მათ,  ვინც მათ დახმარებას სთხოვს.

2007 წელს ჯერი ბურგერმა და მისმა კოლეგებმა სანტა კლარას უნივერსიტეტიდან ჩაატარეს სამი ექსპერიმენტი, რომლის  მიზანი  იყო დაედგინა დახმარების გავლენა  მეგობრობრულ ურთიერთობაზე . ერთ-ერთ კვლევის მიხედვით, რომელშიც 105-მა სტუდნეტმა მიიღო მონაწილეობა, დადგინდა, რომ მონაწილეები სხვის თხოვნას (მაგ: ფანქრის გათლა) უფრო მეტად ასრულებდნენ მაშინ, როდესაც თხოვნამდე მოულოდნელ „საჩუქარს“ იღებდნენ, მაგალითად ჭიქა წყალს.

არიზონას უნივერსიტეტის ფსიქოლოგი და წიგნის, Influence, ავტორი რობერტ ჩიალდინი, HBR-თან 2013 წელს მიცემულ ინტერვუში ამბობს, რომ მადლობის მიღების შემდეგ, ადამიანმა „არაფრის“ ნაცვლად უნდა უპასუხოს ასე-  „რა პრობლემაა, პარტნიორები ასე იქცევიან“.

 „ბენჟამენ ფრანკლინის ეფექტის“ მთავარი სათქმელი არის ის, რომ ადამიანს არასდროს უნდა მოერიდოს დახმარების თხოვნა. პირიქით, თხოვნა კეთილგანწყობის მოპოვების  სტრატეგიულ მექანიზმადაც კი შეიძლება გამოვიყენოთ, როგორც ეს ბენჟამენ ფრანკლინმა გააკეთა.

tbilisi
თბილისის მერია ბეთანიაში სათხილამურო კურორტს მოაწყობს

ვაკის რაიონში, ბეთანიაში სათხილამურო კურორტი მოეწყობა. პროექტის ფარგლებში, ტერიტორიაზე განთავსდება 500-მეტრიანი სასრიალო ტრასა, რომლისთვისაც სრულად განახლდება არსებული ინფრასტრუქტურა.

დედაქალაქის მერიის ცნობით, რეაბილიტაცია ჩაუტარდება გარე განათების ქსელს და ღამის სრიალისთვის დამონტაჟდება სპეციალური ლამპიონები. კურორტზე, ასევე, განთავსდება თანამედროვე ტიპის საბაგირო ბიგელი, მოეწყობა ხელოვნური გათოვლიანების სისტემა და დამწყებთათვის განკუთვნილი მოძრავი ხალიჩა.

დაგეგმილ პროექტს, რომელსაც თბილისის ტრანსპორტისა და ურბანული განვითარების სააგენტო განახორციელებს, თბილისის მერი კახა კალაძე ვიცე-მერ გიორგი ტყემალაძესთან ერთად გაეცნო.

„ვაანონსებთ ჩვენი დედაქალაქისთვის კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი პროექტის განხორციელებას. წლების წინ აღნიშნულ ტერიტორიაზე სასრიალო მუშაობდა, მაგრამ დღეს ფაქტობრივად, ახალი პროექტია განსახორციელებელი. პირველ რიგში, საჭიროა უშუალოდ ფერდზე მიწის სამუშაოების წარმოება, სადაც სათხილამურო ტრასა გაკეთდება. საჭიროა აღნიშნული სივრცის გაგანიერება, მოწესრიგება. გარდა ამისა, გვერდით გვაქვს მეორე ფერდი, სადაც შემდეგ ეტაპზე ნახევარკილომეტრიანი სასრიალო ტრასის პროექტის განხორციელებაა შესაძლებელი. პირველ რიგში, არსებულს მივხედავთ, ახალ პროექტს განვახორციელებთ. ბიგელის ტიპის საბაგირო, რაც წლების წინ აქ იყო, განადგურებულია. მოეწყობა თანამედროვე ტიპის საბაგირო, ღამის განათებები და მოხდება ხელოვნური გათოვლიანება. ჩვენ აქტიურად ვთანამშრომლობთ მთის ტრასების სააგენტოსთან, რისთვის მათ მადლობას ვუხდი. მათი გამოცდილების გაზიარება პრინციპულად მნიშვნელოვანია. მათვე შემოგვთავაზეს ხელოვნური საფარის გაკეთება, რაც მოგვცემს საშუალებას, რომ სხვა სეზონზეც შესაძლებელი იყოს სრიალი. ინფრასტრუქტურა სრულად მოეწყობა, კაფეებით, ბარებით და ა.შ.“, - განაცხადა კახა კალაძემ.

გავრცელებული ინფორმაციის თანახმად, პროექტის მიზანია ზამთრის სპორტის განვითარება, ტურისტული პოტენციალის ამაღლება და თბილისთან ახლოს დასასვენებელი ინფრასტრუქტურის შექმნა. კურორტი ხელს შეუწყობს, როგორც ადგილობრივი მოსახლეობის დასაქმებას, ისე ეკონომიკური და სოციალური აქტივობის ზრდას.

ადგილზე, დედაქალაქის მერთან ერთად, ტრანსპორტისა და ურბანული განვითარების სააგენტოს უფროსი ნინო ბაგაშვილი, ვაკის რაიონის გამგებელი ლევან ყიფიანი და მთის ტრასების სააგენტოს უფროსი ირაკლი ბურჭულაძე იმყოფებოდნენ.

See all
Survey
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
Vote
By the way